آشنایی با سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران

پس از تأسیس جمعیت هلال احمر در سال ۱۳۰۱ و با وقوع زلزله‌ای در خرداد ۱۳۰۲ در شرق خراسان و سه ماه بعد در سیرجان و کرمان و جاری شدن سیلاب‌های گسترده در همان سال در استان‌های گیلان، مازندران، آذربایجان شرقی و اصفهان زندگی بسیاری از هموطنان به مخاطره افتاد و باعث تلفات و خسارات بسیاری گردید.
در این سوانح اولین استمداد ملی برای کمک به آسیب‌دیدگان در سطح کشور، جرقه‌ای برای سازماندهی تشکیلاتی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر شد.
اولین آئین‌نامه خدمات امدادی در سال ۱۳۴۷ هجری شمسی مسئولیت ارائه خدمات امدادی درمانی به آسیب‌دیدگان سوانح و بلایای طبیعی در زمان صلح به تصویب هیئت مرکزی جمعیت رسید. اولین تشکیلات رسمی امداد به صورت منظم با استخدام نیروهای تمام وقت جهت ادارات سازمان مرکزی امداد کل در سال ۱۳۵۰ آغاز به کار نمود.
با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران همراه با دگرگون شدن ساختار کلی جمعیت و جدا شدن بخش درمان از فعالیت‌های آن، عمده وظایف جمعیت به خدمات امدادی در سوانح، جوانان و خدمات حمایتی معطوف شد و با وقوع جنگ تحمیلی توسط کشور عراق در سال ۱۳۶۰ فعالیت‌های سازمان امداد و نجات به تربیت و تأمین نیروهای انسانی در زمینه‌های درمانی، فنی خدماتی، پشتیبانی و اراده خدمات امدادی به مجروحین و مصدومین جنگ تحمیلی معطوف گردید.
خدمات ارزنده سازمان امداد و نجات در عملیات‌های گسترده ملی و بین‌المللی از جمله زلزله سال‌های ۶۹ رودبار، ۸۲ بم، بحران آوارگان عراقی در سال ۱۳۷۰، امداد و نجات در حوادث جاده‌ای و کوهستان، امدادرسانی در سیل پاکستان، زلزله و سونامی ژاپن، قحطی و خشکسالی در سومالی و… موجب گردید جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه‌ای را در بین جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر کسب کند و به عنوان یکی از ده جمعیت قدرتمند جهان در پاسخ‌گویی به سوانح و حوادث مطرح گردد.

معرفی سازمان جوانان جمعیت هلال احمر

سازمان جوانان جمعیت هلال احمر، در اجرای بند ۷ از ماده ۳ اساسنامه جمعیت هلال احمر، مصوب ۱۳۶۷/۲/۸ مجلس شورای اسلامی جهت اداره امور جوانان جمعیت تشکیل شده است.
سازمان جوانان جمعیت هلال احمر بعنوان قدیمی‌ترین تشکل در حوزه جوانان کشور و با عمر بیش از شصت ساله به تعبیری گذرگاه ورودی داوطلبان و جوانان به جمعیت هلال احمر محسوب می‌شود.
افراد پس از عضویت در این سازمان و سازماندهی در کانونهای غنچه‌های هلال، دانش‌آموزی، دانشجوئی، جوانان و طلاب و آشنایی با اهداف و وظایف و آموزش اصول و اهداف در جهت نهادینه‌سازی و ترویج آموزه‌های خدمات داوطلبانه و نوع‌دوستانه و صلح و دوستی و مهرورزی در جامعه و فعالیت‌های عام‌المنفعه و بشردوستانه و امداد و کمک‌های اولیه به طوری که یک جوان با تقویت روحیه‌ی نوعدوستی و کمک به همنوعان و ایثار و فداکاری و از خودگذشتگی با آموزه‌های علمی امدادرسانی و کمک‌های اولیه در زمان حوادث به کمک مردم آسیب‌دیده بشتابد و در صورت تمایل و توانمندی و گذر از آزمون‌های تخصصی برای ادامه‌ی مسیر خدمت‌رسانی در کوتاه مدت جذب سازمان امداد و نجات و در دراز مدت و بعد از ۲۹ سالگی جذب سازمان داوطلبان گردد و یا کماکان در سازمان جوانان همکاری و مشارکت داشته باشد.

تاریخچه سازمان جوانان جمعیت هلال احمر

در ایران در اولین اساسنامه جمعیت شیر و خورشید سرخ در سال ۱۳۱۳ (ه .ش) به مسئله جوانان اشاره و برای تشکیلات آن نظامنامه مخصوص در نظر گرفته شد. (فصل۳، ماده ۶۳ و ۶۴) سازمان جوانان جمعیت شیر و خورشید سرخ عملاً در آبان ماه سال ۱۳۲۶ (ه.ش) بنا به درخواست جمعیت وقت و تصویب اساسنامه آن با همکاری وزارت فرهنگ و هنر (آموزش و پرورش) تأسیس شد.
با توجه به گسترش فعالیت‌های مربوط به جوانان در سطح دانشگاه‌ها و تشکیل گروه های امدادی از جوانان داوطلب در سراسر کشور و عدم پیش بینی لازم در اساسنامه (مصوب سال ۱۳۲۶ ه ش) در خصوص نحوه جذب و به کارگیری این بخش فعال از جوانان این مهم موجب صلاح و تغییر اساسنامه در سالهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶ گردید.
به دنبال تجدید نظر در اساسنامه و به منظور گسترش فعالیت های جوانان عضو جمعیت، مرکزی با عنوان خانه جوانان در سال ۱۳۴۸ (ه ش) به عنوان مکمل فعالیت جمعیت در ارتباط با جوانان و زیر نظر سازمان جوانان شیروخورشید سابق تأسیس شد.
اولین خانه جوانان در خرمشهر شروع به فعالیت نمود و تعداد این خانه ها در سال ۱۳۵۱ به ۱۰ واحد، در سال ۱۳۵۳ به ۱۳ واحد و در سال ۱۳۵۷ به ۲۰ واحد افزایش یافت که شامل شهرهای خرمشهر، آبادان، کرمانشاه، قم، همدان، مهاباد، شمیران،میانه، مراغه، رشت، تبریز، ارومیه، مرند، شبستر، بابل، ساری، بجنورد، سمنان، شاهرود و بوشهر بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، خانه های جوانان هلال احمر با وظایف مشخص و تهیه دستور العمل اجرایی که در تاریخ ۲ مرداد ماه ۱۳۶۰ به امضاء سرپرست جمعیت وقت هلال احمر و قائم مقام وزیر آموزش و پرورش در جمعیت رسیده بود به کار خود ادامه دادند. در فروردین سال ۱۳۶۱ بنا به تصویب هیأت اجرایی جمعیت، خانه های جوانان به مراکز پرورش اسلامی تغییر نام یافت و از خرداد ماه سال ۱۳۶۱ بناب بر مصوبه دیگری از هیأت اجرایی جمعیت، مراکز پرورش اسلامی به سصورت مستقل تحت عنوان سرپرستی مراکز پرورش اسلامی جوانان هلال احمر به عنوان زیرکجموعه ای از معاونت خدمات اجتماعی به کار خود ادامه دادند.
در سال ۱۳۷۳ با تصویب هیأت اجرایی سرپرستی اداره کل مراکز پرورش اسلامی جوانان از معاونت خدمات اجتماعی جدا شد و مستقلاً به سطح معاونت با عنوان معاونت فرهنگی ارتقاء یافت.
در سال ۱۳۷۸ با تغییر تشکیلات جمعیت، معاونت فرهنگی و سازمان جوانان درهم ادغام شد و تحت عنوان سازمان جوانان جمعیت هلال احمر به فعالیت پرداخت. لازم به تذکر است که هر چند عنوان سازمان جوانان جمعیت هلال احمر حفظ شده است ولی در تشکیلات جدید اعضا صرفاً منحصر به دانش آموزان نیستند و نوع تشکیلات و فعالیت ها نیز تغییر کرده است.